Cyflwyniad
Mae timau troseddau ieuenctid llywodraeth leol yn gweithio gyda
phobl ifanc, fel arfer rhwng 10 a 18 oed, sydd ar gamau amrywiol
o'r system cyfiawnder troseddol. Mae tîm troseddau ieuenctid
cyngor lleol yn nodi anghenion troseddwyr ifanc ac yn ymchwilio i'r
problemau penodol sy'n gwneud iddynt droseddu i geisio eu hatal
rhag gwneud hynny. Gallai swyddogion tîm troseddau ieuenctid
llywodraeth leol gael eu galw'n swyddogion cyfiawnder ieuenctid
hefyd, neu'n weithwyr cymdeithasol y tîm troseddau ieuenctid.
Amgylchedd Gwaith
Mae swyddogion tîm troseddau ieuenctid llywodraeth leol yn
gweithio mewn lleoliadau amrywiol fel swyddfeydd, llysoedd,
canolfannau cadw a hyfforddiant, gorsafoedd heddlu, clybiau
ieuenctid a chartrefi troseddwyr ifanc. Fel arfer byddant yn
gweithio 37 awr yr wythnos yn ystod oriau swyddfa arferol, ond
gallai fod angen gweithio gyda'r nos a/neu ar benwythnosau o bryd
i'w gilydd.
Gweithgareddau Allweddol
Yng Nghymru a Lloegr, mae timau troseddau ieuenctid yn cynnwys
amrywiaeth o staff yn cynrychioli adrannau gwahanol o'r cyngor ac
asiantaethau allanol eraill, e.e. gwasanaethau plant a phobl ifanc,
yr heddlu, y gwasanaeth iechyd, y gwasanaeth prawf a lles
addysg. Prif rôl swyddog tîm troseddau ieuenctid llywodraeth
leol yw gweithio gyda throseddwyr ifanc, eu teuluoedd a dioddefwyr
i atal troseddau a datrys troseddau gyda phawb sy'n ymwneud â'r
achos. Gall gyflawni rhai o'r dyletswyddau canlynol, os nad
pob un ohonynt:
- cynnal asesiadau o droseddwyr ifanc a nodi eu hanghenion;
- llunio cynlluniau gweithredu i gefnogi troseddwyr ifanc a
diwallu'r anghenion a nodwyd;
- herio agweddau troseddwyr ifanc a'u helpu i ddeall yr effaith a
gaiff eu hymddygiad ar eraill, yn arbennig y dioddefwr;
- ymyrryd cyn mynd i'r llys i sicrhau, lle y bo'n bosibl,
datrysiad y mae'r troseddwr a'r dioddefwr yn ei dderbyn;
- paratoi adroddiadau cyn y ddedfryd, sy'n cynnwys ymchwilio i
gefndir person ifanc a siarad gydag ef a'i deulu;
- goruchwylio pobl ifanc mewn perthynas â gorchmynion llys a
dedfrydau cymunedol a'u helpu i beidio ag aildroseddu;
- annog troseddwyr ifanc i gymryd rhan mewn gweithgareddau
adeiladol fel Ymddiriedolaeth Tywysog Cymru, neu eu helpu i gael
swydd neu le ar gwrs hyfforddi;
- cysylltu â chydweithwyr yn y tîm troseddau ieuenctid a
sefydliadau partner;
- llunio adroddiadau, casglu gwybodaeth ystadegol a chadw
cofnodion cyfrinachol yn briodol.
Sgiliau a Galluoedd
Mae angen y canlynol ar swyddogion tîm troseddau ieuenctid
llywodraeth leol:
- sgiliau cyfathrebu a'r gallu i feithrin perthnasau da â phobl
ifanc a'u teuluoedd;
- rhywfaint o wybodaeth am y system gyfreithiol;
- hyder a phendantrwydd i ddelio ag ymddygiad heriol;
- sgiliau ysgrifennu adroddiadau;
- y gallu i beidio â beirniadu a bod yn deg wrth drin troseddwyr
ifanc.
Gofynion Mynediad
Gall cyflogwyr cyngor lleol dderbyn cymwysterau a phrofiad
amrywiol mewn perthynas â swyddogion tîm troseddau ieuenctid, megis
gradd neu ddiploma mewn gwaith cymdeithasol, gradd neu ddiploma
mewn astudiaethau ieuenctid a chymunedol neu waith ieuenctid, neu
gymhwyster proffesiynol perthnasol arall. Gall cymhwyster
addysgu hefyd fod yn dderbyniol.
Mae'r fframwaith cymwysterau cyfiawnder ieuenctid cenedlaethol a
ddatblygwyd gan y Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid yn cynnig amrywiaeth o
gymwysterau proffesiynol a luniwyd i gefnogi'r rheini sy'n gweithio
ar lefelau gwahanol ym maes cyfiawnder ieuenctid. Mae'r rhain
yn cynnwys:
- Tystysgrif Proffesiynol mewn Arfer Effeithiol (Cyfiawnder
Ieuenctid);
- graddau sylfaen;
- Rhaglen y Porth Cyfiawnder Ieuenctid, sy'n cynnwys y llwybrau
mynediad canlynol: Rhaglen Staff ar Ymwybyddiaeth Pobl Ifanc, Uwch
Brentisiaethau, Gwobr Arfer Effeithiol, cwrs Sgiliau Astudio;
- Hyfforddiant Mewn Swydd ar Arfer Effeithiol.
Mae'r Brifysgol Agored yn cynnig gradd sylfaen mewn cyfiawnder
ieuenctid i'r rheini a gyflogir gan y sector cyfiawnder ieuenctid
ar hyn o bryd, gwirfoddolwyr neu'r rheini sy'n gobeithio gweithio
yn y maes hwn. Byddai profiad blaenorol o weithio gyda phlant
a phobl ifanc a rhywfaint o wybodaeth am y system cyfiawnder
ieuenctid o fantais. Gallai fod cyfleoedd i gael profiad
gwaith gyda phobl ifanc yn y system cyfiawnder ieuenctid drwy
wirfoddoli. Gall y cyfleoedd gynnwys gweithio gydag oedolyn
priodol, mentor, ynad, neu amrywiaeth o rolau
eraill.
Cyfleoedd yn y Dyfodol
Ceir llwybr gyrfaol clir ar gyfer y rheini sy'n gweithio gyda thîm
troseddau ieuenctid mewn llywodraeth leol drwy gwblhau cymwysterau
perthnasol o fewn y fframwaith cymwysterau cyfiawnder ieuenctid
cenedlaethol. Gall gweithwyr tîm troseddau ieuenctid
profiadol gael swydd fel uwch ymarferydd neu symud i mewn i swyddi
goruchwylio fel arweinydd/rheolwr tîm troseddau ieuenctid. Yn
aml ceir cyfleoedd i arbenigo mewn meysydd gwaith penodol, fel
mechnïaeth a'r ddalfa, gweithio gyda throseddwyr mynych, atal
troseddau ieuenctid, addysg a hyfforddiant neu gamddefnyddio
sylweddau. Drwy hyfforddiant priodol, gallai fod
cyfleoedd i symud i feysydd eraill o wasanaethau plant a phobl
ifanc, megis gwaith cymdeithasol a lles addysg.
Rhagor o Wybodaeth a Gwasanaethau
Cyngor Gofal Cymru www.ccwales.org.uk
Cyngor Iechyd a Phroffesiynau Gofal www.hpc-uk.org
Y Cyngor Cenedlaethol Gwasanaethau Ieuenctid Gwirfoddol www.ncvys.org.uk
Y Gwasanaeth Rheoli Troseddau Cenedlaethol www.justice.gov.uk/about/noms
Yr Asiantaeth Ieuenctid Genedlaethol www.nya.org.uk
Y Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid www.yjb.gov.uk
Gallwch gael rhagor o wybodaeth am y maes gwaith hwn drwy Yrfa
Cymru (www.gyrfacymru.com)
neu yn eich llyfrgell leol, swyddfa gyrfaoedd neu lyfrgell
gyrfaoedd eich ysgol.