Croeso

Cyflwyniad
Mae cynnal a chadw'r ffyrdd yn rhan arbenigol o beirianneg sifil.  Mae peirianwyr cynnal a chadw yn gweithio ochr yn ochr â chynllunwyr trefol a pheirianwyr rheoli trafnidiaeth a chludiant i ofalu am gyflwr ein ffyrdd.  Wrth reoli gwaith cynnal a chadw'r ffyrdd, maen nhw'n gyfrifol am fonitro gorchwylion cynllunio, adeiladu a thrwsio.

Amgylchiadau'r gwaith
Bydd peth gwaith yn y swyddfa a pheth gwaith ar y ffyrdd.  37 awr yw'r wythnos safonol er bod rhaid gweithio dros y Sul a chyda'r nos, hefyd.  Mae dillad diogelu megis hetiau caled, esgidiau cadarn a chotiau gweladwy ar gael.  Bydd peiriannydd yn cario arfau a chyfarpar bob amser wrth ymweld â safleoedd.

Gweithgareddau beunyddiol
Hanfod cynnal a chadw'r ffyrdd ar y cyfan yw cadw golwg ar gyflwr y ffyrdd yn ogystal â meithrin perthynas dda â'r cyhoedd, y cynghorau lleol a'r ymgynghorwyr.  Mae pawb yn defnyddio'r ffyrdd ac mae hawl gan bawb i fynegi barn ynglŷn â beth ydyn nhw a ble maen nhw.  At hynny, bydd y peiriannydd yn cydweithio â rheolwyr a staff cwmnïau nwy, dŵr a thrydan achos y gallai unrhyw waith ar y ffyrdd groesi pibau, ceblau a pheilonau cyfredol.  O safbwynt amgylcheddol, rhaid i'r peirianwyr cynnal a chadw ystyried effeithiau unrhyw fwriad i adeiladu neu atgyweirio ffyrdd yn ogystal â gofalu bod ffyrdd cyfredol mewn cyflwr da.  Rhaid cadw mewn cof y goblygiadau o ran diogelwch, cludo, mynediad a thirweddau trefol a gwledig.  Dyma brif gyfrifoldebau peiriannydd cynnal a chadw:

Llunio rhaglenni: Cynnal a chadw'r ffyrdd cyhoeddus yn gost-effeithiol.  Bydd y peirianwyr yn archwilio cyflwr ffyrdd ac yn argymell ailadeiladu rhai neu osod wynebau newydd arnyn nhw yn ôl gofynion a chostau maen nhw wedi'u pennu.

Cynnal rhaglenni: Llunio a chynnal rhaglenni fydd yn mynnu'r rhan fwyaf o amser peiriannydd.  Ar y cyd â'r sawl sy'n gyfrifol am gyflawni'r gwaith (y darparwr), bydd peirianwyr yn paratoi cynlluniau cynnal a chadw blynyddol fel y bydd y ffyrdd yn ddiogel, gan gynnwys:

• deunyddiau a gweithdrefnau gosod wynebau;
• nodi pwy sy'n gyfrifol am roi cyfarwyddiadau am amryw rannau o'r gwaith;
• cytuno ar yr amserlen;
• ffiniau cyllidebol;
• gweithredu yn ôl gofynion y gyfraith ym maes iechyd a diogelwch;
• manylion trefnu gwaith cynnal, cadw ac atgyweirio dros y gaeaf ac mewn argyfwng;
• gweithdrefnau monitro'r hyn sydd wedi'i gyflawni yn ôl amodau'r cytundeb.

Perthynas â chwsmeriaid: Cynrychioli'r awdurdod ym mhob bro; trin a thrafod gohebiaeth, hybu perthynas dda â'r cyhoedd, y cyfryngau, yr heddlu, y cynghorwyr, awdurdodau lleol eraill a chyrff cyhoeddus, proffesiynol a phreifat.  Y nod yw ymdrin yn effeithiol â chwynion a helpu pobl i ddeall polisïau'r cyngor lleol a chyfyngiadau prinder adnoddau.

Goruchwylio a monitro contractwyr ac ymgynghorwyr: Gofalu bod gwaith yn cael ei gyflawni yn ôl y gofynion, yr amserlenni a'r cyllidebau.  Bydd peirianwyr cynnal a chadw yn cofnodi'r hyn mae darparwyr wedi'i gyflawni gan asesu a fyddan nhw'n addas ar gyfer gwaith yn y dyfodol a phwy ddylai fod ar restr y rhai mae gwahoddiad i gyflwyno cynnig am gytundeb.

Staff: Mae peirianwyr cynnal a chadw yn gyfrifol am oruchwylio a hyfforddi staff ac arwain tîm yn ôl disgyblaeth a chymhelliant priodol.  At hynny, byddan nhw'n hyfforddi staff clientiaid i sefydlu gweithdrefnau o'r radd flaenaf ar gyfer arolygu, goruchwylio a chofnodi.

Rheoli gweithgareddau ar y ffyrdd: Goruchwylio unrhyw waith preifat a defnydd o offer ar y ffordd lle bo hynny'n effeithio ar weithgareddau'r cyngor lleol.  Felly, gallai fod angen trin a thrafod ceisiadau am ganiatâd i weithio ar ffordd neu osod sgipiau sbwriel, sgaffaldwaith ac offer.
 
Rheoli datblygu: Cysylltu ag adran datblygu'r cyngor lleol i archwilio unrhyw ffyrdd a llwybrau mae adeiladwyr wedi'u gosod cyn eu mabwysiadu i ddibenion cyhoeddus.  Er enghraifft, bydd gan beiriannydd y gair olaf wrth benderfynu a fydd modd defnyddio safle unedau diwydiannol yn ffordd gyhoeddus a pha gyfyngiadau allai fod yn berthnasol.

Medrau a diddordebau
Dyma'r rhai hanfodol:

• gallu ymarferol;
• gallu datrys problemau - a mwynhau gwneud hynny;
• meddwl creadigol;
• gallu meddwl yn rhesymegol;
• gallu gweithio mewn tîm;
• medrau ieithyddol a mathemategol effeithiol;
• gallu trin a thrafod cyfrifiadur.

Meini prawf derbyn
Mae gradd neu Uwch Dystysgrif Genedlaethol (neu gymhwyster cyfatebol) ym maes peirianneg yn hanfodol.  Gan fod y swydd yn ymwneud â pheirianneg sifil, gallai fod angen ymgymhwyso'n broffesiynolyn yn ôl cynllun Sefydliad y Peirianwyr Sifil - gan gynnwys hyfforddiant, arholiadau a phrofiad ymarferol.  Ar ôl ymgymhwyso, dylech chi fod wedi gweithio fel arfer yng ngorchwylion technegol peirianneg cynnal a chadw a/neu mewn maes cysylltiedig megis peirianneg cludiant.

Gobeithion a chyfleoedd yn y dyfodol
Dyma rai posibiliadau ym maes adeiladu a diwydiannau cysylltiedig:

• contractwyr adeiladu;
• cwmnïau peirianneg ymgynghorol;
• adrannau gwladol;
• adrannau gweithiau cyhoeddus ac iechyd amgylcheddol;
• datblygwyr eiddo;
• cwmnïau nwy, dŵr a thrydan;
• peirianneg trafnidiaeth a chludiant.

Bydd sawl cwmni'n cynnig prentisiaethau i ddisgyblion sy'n gadael yr ysgol, yn ogystal â noddi myfyrwyr.  Mewn cwmnïau o'r fath, yr un fath â'r awdurdodau lleol, gallai peiriannydd gael ei ddyrchafu maes o law yn rheolwr prosiectau, prif beiriannydd neu beiriannydd y sir.  Mae gyrfa yn ddarlithydd mewn prifysgol neu goleg yn ddewis arall i'r sawl a chanddo gymwysterau priodol.

Rhagor o wybodaeth a gwasanaethau
Cyngor Peirianneg: www.engc.org.uk
Sefydliad Peirianwyr y Ffyrdd: www.theihe.org
Sefydliad Peirianwyr Sifil: www.ice.org.uk
SEMTA: www.semta.org.uk

Efallai bod rhagor am hyn ar wefan Gyrfaoedd Cymru (www.careerswales.com/), yn llyfrgell eich bro neu yn swyddfa/llyfrgell materion gyrfaoedd eich ysgol.