Cyflwyniad
Mae mentoriaid dysgu'n helpu pobl sy'n wynebu meini tramgwydd
ynglŷn â dysgu a chyflawni eu llawn dwf. Gallen nhw weithio
gydag oedolion mae angen cymorth arnyn nhw i feithrin medrau gydol
oes. Ar y llaw arall, efallai y byddan nhw'n nodi plant a
phobl ifanc mae perygl y gallen nhw gefnu ar addysg ac yn gweithio
gyda nhw i osgoi hynny. Mae'n bosibl y byddan nhw'n gweithio
gyda phlant ac oedolion ac arnyn nhw anableddau dysgu neu
gorfforol, hefyd.
Amgylchiadau'r gwaith
Bydd mentor dysgu yn gweithio mewn ysgol gynradd neu uwchradd, yn
aml. Efallai y bydd yn treulio amser yn ymweld â chlientiaid
a'u teuluoedd yn eu cartrefi, hefyd. Fe fydd oriau gwaith yn
amrywio ond byddwch chi'n gweithio yn ôl oriau ysgol gan
amlaf. Mae rhai mentoriaid dysgu'n gweithio 37 awr yr
wythnos ac mae eraill yn gweithio'n rhan-amser neu'n rhannu
swydd. Bydd angen gweithio gyda'r hwyr weithiau i ymweld â
rhieni sydd yn y gwaith drwy'r dydd, er enghraifft.
Gweithgareddau beunyddiol
Mae mentoriaid dysgu'n cynorthwyo athrawon a gweithwyr bugeilio
ysgolion i helpu plant i chwalu'r meini tramgwydd sy'n eu rhwystro
rhag dysgu a chyflawni eu llawn dwf. Maen nhw'n cydweithio'n
agos ag athrawon, cynorthwywyr ystafell ddosbarth, cynorthwywyr
anghenion arbennig a gwirfoddolwyr ystafell ddosbarth i nodi plant
ac iddyn nhw lai o gynnydd na'r disgwyl. Yna, byddan nhw'n
helpu athrawon i baratoi cynlluniau gweithredu yn ôl nodau dysgu ac
yn helpu plant i gyflawni'r nodau hynny.
Gallai mentor dysgu weithio gyda phlant unigol neu mewn grwpiau
bychain. Bydd y rhan fwyaf o'r gwaith yn ymwneud â helpu
plant i wella yn yr ystafell ddosbarth neu mewn gweithgareddau
eraill megis amser cinio/gwibdeithiau. Efallai y byddan nhw'n
rhoi cymorth ynglŷn â cholli'r ysgol/absenoldeb, chwarae yn yr iard
neu feithrin rhai medrau cymdeithasol. Byddan nhw'n dal
cysylltiadau â theuluoedd neu gynhalwyr y plant i'w hannog i gymryd
rhan. Bydd mentor dysgu yn cysylltu â nifer o sefydliadau,
adrannau ac unigolion i ledaenu gwybodaeth. Fe allai anfon
plant i'r gwasanaethau cymdeithasol, y gwasanaethau i'r ifainc,
gwasanaethau lles addysg, gwasanaethau prawf a gyrfaoedd, cymorth
astudio y tu allan i'r ysgol a mentoriaid gwirfoddol byd busnes a'r
gymuned.
Mae rhai mentoriaid dysgu'n gweithio gyda phlant anabl gan, er
enghraifft, helpu'r rhai ac arnyn nhw anawsterau dysgu i ddeall a
defnyddio iaith arwyddion. Weithiau, efallai y bydd
mentoriaid dysgu yn helpu oedolion i feithrin medrau sylfaenol
ynglŷn â llythrennedd a rhifedd.
Medrau a diddordebau
Dyma'r rhai hanfodol:
- gallu meithrin perthynas ag amrywiaeth helaeth o bobl a
sefydliadau;
- gallu ennill hyder plant, ysgolion a phobl yn y gymuned a byd
busnes;
- gallu gwrando'n astud;
- gallu trafod telerau;
- gallu trefnu a rheoli gweithgareddau'n dda;
- gwybod am faterion sy'n effeithio ar ddatblygiad plant.
Meini prawf derbyn
Mae angen rhifedd a llythrennedd yn ôl safon dda. Felly,
bydd disgwyl TGAU (A*-C) neu gymhwyster cyfwerth yn y
Gymraeg/Saesneg a mathemateg. Yn aml, fe fydd angen profiad o
weithio gyda phlant a phobl ifanc.
Mewn rhai achosion, gallai fod angen cymwysterau ym maes gofal
cymdeithasol neu addysg. Gallai fod modd astudio ar gyfer
cymwysterau galwedigaethol cenedlaethol yn y gwaith mewn meysydd
megis gofal, gofal blynyddoedd cynnar, datblygu dysgu neu
wasanaethau dysgu, fodd bynnag. Wrth weithio gyda phobl
anabl, gallai fod angen gwybodaeth a medrau arbenigol megis iaith
arwyddion.
Gobeithion a chyfleoedd yn y dyfodol
Gallai fod cyfleoedd i symud i nifer o rolau cysylltiedig eraill
megis cynorthwywr dysgu, cynorthwywr anghenion arbennig neu
gynorthwywr gofal. Ar ôl rhagor o hyfforddiant a
chymwysterau, gallai fod modd symud i feysydd megis dysgu, therapi
lleferydd ac iaith, gwaith ieuenctid a gwaith cymdeithasol.
Rhagor o wybodaeth a gwasanaethau
Action on Hearing Loss: www.actiononhearingloss.org.uk
Cyngor Gofal Cymru: www.ccwales.org.uk
Adran Addysg San Steffan: www.education.gov.uk
Anableddau Cymru: www.disabilitywales.org/
Swyddi ym maes addysg: www.eteach.com
Cyngor Proffesiynolion Iechyd a Gofal: www.hpc-uk.org
Dysgu Gydol Oes y DG: www.lifelonglearning.co.uk
Cymdeithas Gofal Cymdeithasol: www.socialcareassociation.co.uk
Efallai bod rhagor am hyn ar wefan Gyrfaoedd Cymru
(www.careerswales.com/), yn llyfrgell eich bro neu yn
swyddfa/llyfrgell gyrfaoedd eich ysgol.