Cyflwyniad
Mae gweithwyr cefnogi teuluoedd yn mynd i gartrefi pobl i gynnig
help ymarferol a chefnogaeth emosiynol i deuluoedd sy'n dioddef o
wahanol problemau. Bydd gweithwyr cymdeithasol yn cyfeirio
teuluoedd at weithwyr cefnogi teuluoedd sy'n gallu cynnig cyngor ac
yn ceisio cadw teuluoedd gyda'i gilydd. Lles y plant sy'n dod
yn gyntaf i weithiwyr cefnogi teuluoedd pan fydd rhieni mewn
trafferthion. Gallai'r trafferthion hynny gynnwys cyffuriau
neu alcohol, un rhiant yn yr ysbyty neu yn y carchar, trafferthion
ariannol neu briodasol neu dim ond nad yw eu profiad nhw o gael eu
magu'n un braf.
Amgylchedd Waith
Mae gweithwyr cefnogi teuluoedd yn treulio'r rhan fwyaf o'u hamser
yn ymweld â phobl yn eu cartrefi. Efallai y byddan nhw'n
treulio ychydig o amser yn y swyddfa'n paratoi adroddiadau.
Yn aml, mae'n rhaid gweithio'n gynnar yn y bore, gyda'r nos ac
ar benwythnosau gan mai dyna pryd y mae teuluoedd a phlant gyda'i
gilydd. Os yw'r plant yn yr ysgol, efallai mai dim ond yn
hwyr y prynhawn neu gyda'r nos y gellir eu gweld. Efallai y
bydd yn rhaid ymweld â rhai teuluoedd y peth cyntaf yn y bore i
wneud yn siŵr fod y plant yn cael eu paratoi'n iawn ar gyfer yr
ysgol, wedi cael brecwast a bod ganddyn nhw ddillad glân.
Gweithgareddau Pob Dydd
Mae'r gwaith yn amrywio yn ôl anghenion y teuluoedd ac
argymhellion y gweithwyr cymdeithasol. Gofynnir i weithwyr
cefnogi teuluoedd wneud 'darn o waith wedi'i gynllunio' gyda nifer
o deuluoedd. Gallai hynny olygu annog, dysgu a chefnogi
rhieni gyda nifer o dasgau penodol, megis:
- Golchi, gwisgo a bwydo plant yn ôl y gofyn gan gofio am
faterion megis iechyd a hylendid.
- Chwarae gyda phlant - rhoi iddyn nhw'r anogaeth, y cariad a'r
sylw priodol.
- Ymdrin â thrafferthion disgyblu ac ymddygiad.
- Cefnogi teuluoedd lle mae gan riant neu blentyn anabledd.
Gallai gweithwyr cefnogi teuluoedd hefyd helpu rhieni i reoli eu
harian yn well drwy gyllidebu. Nid gwaith swyddog cefnogi
teulu yw gwneud pethau ar ran teuluoedd ond yn hytrach dangos iddyn
nhw sut y gellir gwneud pethau ac yna eu helpu nes eu bod yn gallu
dygymod ar eu pen eu hunain. Ar gyfartaledd, gellir treulio
hyd at ddwy awr ddwywaith yr wythnos gyda theulu am rai misoedd, yn
dibynnu ar yr hyn sydd ei angen. Efallai y bydd rhai
teuluoedd angen cefnogaeth hir dymor gydag ymweliadau llai
aml. Weithiau, os nad yw'r rhieni'n bresennol, bydd yn rhaid
i'r swyddog cefnogi teulu symud i mewn i gartref y teulu ac ymddwyn
fel rhiant. Ar ôl pob ymweliad, bydd yn rhaid i'r gweithiwr
cefnogi teuluoedd gofnodi'r tasgau sydd wedi'u gwneud, agwedd y
rhieni at y plant, cyflwr y cartref ac yn y blaen. Weithiau,
bydd yr adroddiadau hyn yn cael eu defnyddio fel tystiolaeth mewn
llys (gyda'r swyddog cefnogi teulu'n bresennol) os bydd y plant yn
dod o dan orchymyn gofal. Gall swyddogion cefnogi teulu hefyd
fod â rhan mewn 'Asesu ac Ailsefydlu' plant - asesu sefyllfa'r
rhieni, o dan arweiniad gweithiwr cymdeithasol, pan fydd plant sydd
wedi bod yn derbyn gofal yn mynd yn ôl adref, efallai am gyfnod
prawf.
Sgiliau a Diddordebau
Mae'n rhaid i weithwyr cefnogi teuluoedd fod yn:
- Gallu dygymod â phobl o bob oedran,
- Gallu gwrando a chyfathrebu'n dda,
- Gallu deall ac asesu teimladau pobl,
- Peidio â bod yn feirniadol ynghylch amgylchiadau
pobl,
- Gallu gweithio'n annibynnol,
- Trefnwyr da,
- Hyblyg,
- Gallu aros yn dawel o dan bwysau,
- Gallu annog pobl eraill ac adeiladu eu hunan hyder.
Gofynion Mynediad i'r Swydd
Er nad oes cymwysterau gofynnol penodol ar gyfer y swydd, efallai
y bydd gofyn i chi gael profiad o weithio gyda phlant a phobl ifanc
a bod yn barod i weithio a chael NVQ un ai mewn Gofal neu Gofal
Blynyddoedd Cynnar. Gall cymwysterau NNEB/CACHE mewn Gofal
Plant fod yn ddefnyddiol ond nid yn hanfodol. Mae hyfforddiant ar
gael ar bob agwedd o'r swydd, gan gynnwys y fframwaith gyfreithiol,
asesu teuluoedd, amddiffyn plant, cymorth cyntaf a sut i adnabod
arwyddion cam ddefnyddio alcohol a chyffuriau.
Rhagolygon a chyfleoedd ar gyfer y
dyfodol
Gallai gweithwyr cefnogi teuluoedd profiadol, gyda hyfforddiant
pellach, ddod yn weithwyr cymdeithasol, rheolwyr gofal neu reolwyr
canolfannau teuluoedd. Efallai y bydd cyfle hefyd i symud i
feysydd gwaith mwy arbenigol, megis gweithio gyda phobl gydag
anableddau.
Gwybodaeth a Gwasanaethau Pellach
Cyngor Gofal Cymru www.ccwales.org.uk
Gwirfoddolwyr Gwasanaeth Cymunedol www.csv.org.uk/socialhealthcare
Iechyd a Phroffesiynau Gofal Cyngor www.hpc-uk.org
Mae modd cael rhagor o wybodaeth am y maes hwn trwy wefan
Gyrfaoedd Cymru (www.careerswales.com/) y
llyfrgell leol, swyddfa gyrfaoedd eich bro neu lyfrgell eich
ysgol.