Cyflwyniad
Mae cynghorau'n rhedeg canolfannau hamdden neu chwaraeon i'w
defnyddio gan y gymuned leol. Mae cynorthwywyr hamdden (a
elwir weithiau yn gynorthwywyr y ganolfan) yn gweithio yn ardaloedd
'sych' y ganolfan - ac o bryd i'w gilydd yn ardal y pwll nofio, ond
dim ond os oes ganddynt gymwysterau priodol. Gallant
hefyd weithio mewn cyfleusterau cymunedol eraill lle cynhelir
gweithgareddau hamdden a dosbarthiadau chwaraeon. Bydd cynorthwywyr
hamdden wedi'u contractio i'r Cyngor neu fel aelod o staff
achlysurol. Fel aelod o staff achlysurol byddai angen i chi
gyflenwi ar ran aelod o staff ar gontract tra ei fod i ffwrdd o'i
ddyletswyddau arferol.
Amgylchedd Gwaith
Mae'r wythnos waith arferol yn 37 awr ar batrwm shifft penodol
sy'n cynnwys diwrnodau, nosweithiau a phenwythnosau. Gall y
gwaith fod o dan do mewn neuaddau chwaraeon, stiwdios dawns, pyllau
nofio ac Ystafelloedd Ffitrwydd, neu yn yr awyr agored os oes gan
ganolfannau gyrtiau tennis, caeau chwarae, Ardaloedd Chwaraeon
Amlddefnydd neu draciau beicio a ddefnyddir drwy gydol y flwyddyn
gan y gymuned a chlybiau.
Gweithgareddau Dyddiol
Mae dyletswyddau cynorthwywyr hamdden yn amrywio o ddydd i
ddydd. Mae rhai canolfannau'n cyflogi staff ar gyfer y
dderbynfa ac i ateb y ffôn, trefnu archebion, llogi cyfarpar, fel
racedi, a gwerthu tocynnau. Mewn canolfannau eraill, mae
cynorthwywyr hamdden yn gweithio yn y dderbynfa ac yn cyflawni
dyletswyddau eraill am yn ail, megis goruchwylio'r pwll nofio neu
hyfforddi mewn dosbarth ffitrwydd, cynnal gwers nofio, gosod
ystafelloedd ar gyfer partïon plant neu gyfarfodydd, neu
weithgareddau eraill. Byddant yn gwybod lle y byddant yn gweithio
ymlaen llaw oherwydd bydd y rheolwr sydd ar ddyletswydd yn rhoi
gwybod iddynt.
Ar ddechrau'r shifft byddant yn mynd i'r ardal a bennwyd ar eu
cyfer ac yn ei pharatoi ar gyfer gweithgareddau'r sesiwn gyntaf.
Gallai'r rhain fod yn chwaraeon fel badminton neu dennis bwrdd,
gweithgareddau fel ymarfer cylch, chwaraeon tîm dan do, trampolîn
neu gymnasteg 'tumble tots' i blant bach neu chwaraeon yn yr awyr
agored. Gall y gwaith fod yn gorfforol ac mae'n cynnwys
gosod a symud offer. Efallai y bydd angen iddynt baratoi
ardal i'w defnyddio ar gyfer ffair grefftau neu gyfarfod cyhoeddus
drwy osod byrddau a chadeiriau. Maent yn goruchwylio'r ardal,
yn esbonio'r defnydd o gyfleusterau ac yn sicrhau bod cwsmeriaid yn
gwybod sut i'w defnyddio'n ddiogel. Efallai y bydd angen iddynt
ymyrryd a dweud wrth rywun ei fod yn ymddwyn yn beryglus. Ar
ddiwedd y sesiwn, bydd angen datgymalu popeth a'i storio yn y man
cywir.
Efallai y byddant yn cymryd tro i weithio mewn caffis a bariau,
gan weini bwyd a diod a chynnal partïon pen-blwydd plant - gan
drefnu gemau a goruchwylio yn ystod amser bwyd. Mae eu
dyletswyddau cyffredinol o amgylch y ganolfan yn cynnwys glanhau'r
ystafelloedd newid, yr ardaloedd cyhoeddus a'r toiledau. Gall
fod angen i Gynorthwywyr Hamdden weithio yn yr ystafell ffitrwydd a
fydd yn cynnwys cynnal sesiynau sefydlu i ddefnyddwyr newydd ar yr
offer ffitrwydd, diweddaru rhaglenni cleientiaid a monitro'r
amgylchedd cyffredinol.
Sgiliau a Diddordebau
Mae angen i gynorthwywyr hamdden fod â diddordeb ym mhob math o
weithgareddau chwaraeon a ffitrwydd. Rhaid iddynt fod yn ffit
a meddu ar ddigon o stamina. Rhaid iddynt fod yn hoff o
weithio gyda phobl a gallu delio â nhw yn ddiplomyddol, ond bydd
angen ymddwyn yn awdurdodol o bryd i'w gilydd.
Gofynion Mynediad
Nid oes unrhyw ofynion penodol. Mae gan lawer o'r gweithwyr
gymwysterau uwch fel GNVQ/GSVQ a Thystysgrifau Cenedlaethol
BTEC/Awdurdod Cymwysterau'r Alban (SQA) mewn pynciau
perthnasol. Gallai tystysgrif cymorth cyntaf fod o
fantais. Gallai prentisiaethau mewn Chwaraeon a Hamdden fod
ar gael. Rhoddir hyfforddiant mewn swydd, ac anogir staff i
weithio tuag at gymhwyster cydnabyddedig fel y rheini a gynigir gan
y Sefydliad Siartredig dros Reoli Chwaraeon a Gweithgarwch
Corfforol. Mae S/NVQ mewn Chwaraeon a Hamdden ar gael ar
Lefelau 1 a 2; ac mewn Hyfforddiant a Darparu Gweithgareddau (i
oedolion a phlant) a Gweithrediadau Cyfleusterau ar Lefel 2.
Mae gwiriadau'r Swyddfa Cofnodion Troseddol yn hanfodol ar gyfer
holl staff canolfannau hamdden.
Mae Cymhwyster Achub Bywyd Cenedlaethol (NPLQ) yn hanfodol ar
gyfer pob aelod o staff sy'n gweithio yn ardal y pwll nofio.
Mae cymhwyster codi a chario yn hanfodol ar gyfer pob aelod o
staff sy'n gweithio mewn cyfleusterau hamdden.
Mae cymhwyster hyfforddwr campfa yn hanfodol ar gyfer staff sy'n
gweithio mewn Ystafelloedd Ffitrwydd.
Cyfleoedd yn y Dyfodol
Mae hamdden yn faes cyflogaeth sy'n ehangu. Mae canolfannau
chwaraeon neu byllau nofio y mae'r cyngor yn berchen arnynt yn y
rhan fwyaf o drefi. Mae rhai cynorthwywyr hamdden yn gweithio
at gymwysterau ffitrwydd ac yn symud i weithio mewn canolfannau neu
gampfeydd ffitrwydd penodol, sydd yn aml yn y cyfleuster
hamdden. Neu gallent gymhwyso fel hyfforddwyr mewn chwaraeon
unigol neu hyfforddwyr aerobeg, gan gymryd dosbarthiadau.
Gall cynorthwywyr hamdden sy'n barod i weithio at gymwysterau
goruchwylio gael dyrchafiad i fod yn rheolwr ar ddyletswydd a
rheolwr y ganolfan.
Rhagor o Wybodaeth a Gwasanaethau
Sefydliad Siartredig dros Reoli Chwaraeon a Gweithgarwch Corfforol
www.cimspa.co.uk
SkillsActive www.skillsactive.com
Gallwch gael rhagor o wybodaeth am y maes gwaith hwn drwy Yrfa
Cymru (www.gyrfacymru.com)
neu yn eich llyfrgell leol, swyddfa gyrfaoedd neu lyfrgell
gyrfaoedd eich ysgol.