Athro gyrfaoedd

Cyflwyniad
Nod addysg a chyfarwyddyd am yrfaoedd yw helpu pobl ifanc i gyflawni eu llawn dwf.  Fe fydd athrawon gyrfaoedd y cynghorau lleol yn helpu disgyblion i'w deall eu hunain, meithrin eu galluoedd, ymchwilio i gyfleoedd a dewis yn ddoeth am addysg, gwaith a hyfforddiant.  Gelwir athrawon gyrfaoedd yn gydlynwyr gyrfaoedd weithiau ym maes llywodraeth leol.  Mae sawl athro gyrfaoedd yn arbenigo mewn pynciau eraill, hefyd.

Amgylchiadau'r gwaith
Yn yr ysgol y bydd athro gyrfaoedd yn gweithio gan amlaf, er gallai fod rhaid ymweld â phrifysgolion, colegau a gweithleoedd.  Gallai fod angen gweithio gyda'r nos hefyd, yn ogystal â'r oriau wythnosol safonol.

Gweithgareddau beunyddiol
Mae athro gyrfaoedd ym maes llywodraeth leol yn arbenigwr sy'n rheoli ac yn cynnal rhaglen addysg a chyfarwyddyd am yrfaoedd.  Bydd yn manteisio ar gymorth y staff eraill, cwmnïau gyrfaoedd, rhieni, y byd masnachol a phartneriaid eraill i ofalu y bydd gwasanaeth addas ar gael i ddisgyblion.  Mae disgwyl i ysgol benderfynu sut y bydd yn cynnig addysg a chyfarwyddyd am yrfaoedd.

Efallai y bydd yn dewis sefydlu'r canlynol:

  • gwersi gan staff arbenigol, yn rhan o'r amserlen;
  • cynllun bugeilio gan diwtoriaid;
  • modiwlau byrion yn y cwrícwlwm;
  • cyfuno addysg am yrfaoedd â phynciau eraill ar draws y cwrícwlwm.

Beth bynnag fo'r drefn, bydd athro gyrfaoedd yn aelod allweddol o'r tîm (gan ei lywio, weithiau) sy'n helpu disgyblion i drin a thrafod eu haddysg a'u dewisiadau ynglŷn â'u gyrfaoedd.  Dyma brif elfennau pob trefn effeithiol o'r fath:

  • pennu angen addysg a chyfarwyddyd am yrfaoedd ynglŷn â helpu i gyflawni nodau ac amcanion cyffredinol yr ysgol (hyrwyddo cyfleoedd cyfartal a gwella cyrhaeddiad, er enghraifft) a pharatoi a monitro cynllun cyfarwyddo derbyniol;
  • trefnu a llunio rhaglenni fydd yn helpu disgyblion i feithrin medrau y bydd eu heisiau arnyn nhw i wneud y gorau o wybodaeth am yrfaoedd;
  • trefnu hyfforddiant i'r staff;
  • cadw golwg ar ddatblygiadau mewn marchnadoedd llafur ac ar gyfleoedd i fanteisio ar addysg a hyfforddiant;
  • rhoi addysg a chyfarwyddyd am gyrfaoedd trwy gynorthwyo cydweithwyr;
  • cadw gwybodaeth gywir, hawdd ei deall, ar amryw ffurfiau megis deunydd printiedig, fideos a thechnoleg gwybodaeth;
  • trefnu profiad gwaith i ddisgyblion trwy ymweld â ffatrïoedd, swyddfeydd a gweithleoedd eraill gan drefnu iddyn nhw fwrw cyfnodau byrion yno yn ystod gwyliau'r ysgol;
  • paratoi cynlluniau gweithredu a chofnodion i alluogi disgyblion i fonitro eu cynllunio ar gyfer gyrfa;
  • cydweithio â phartneriaid ym maes gyrfaoedd, yn ogystal â rhieni;
  • meithrin cysylltiadau â phrifysgolion, colegau, mudiadau ieuenctid/cymuned, cyflogwyr, undebau llafur a sefydliadau hyfforddi i'w gwahodd i gymryd rhan yn y bartneriaeth;
  • gwerthuso a mireinio addysg a chyfarwyddyd am yrfaoedd trwy eu monitro.

Medrau a diddordebau
Dyma'r rhai hanfodol:

  • diddordeb mewn pobl ifanc a'r gallu i'w helpu i ddatblygu; 
  • agwedd aeddfed ac amgyffred ymarferol o'r byd y tu allan i'r ysgol;
  • gallu gweithio mewn tîm a meithrin perthynas dda ag amrywiaeth helaeth o bobl;
  • medrau cyfathrebu a negodi da;
  • medrau trefnu a chynllunio da;
  • gallu hel gwybodaeth a'i chyflwyno ar ffurf hawdd ei deall.

Meini prawf derbyn
Rhaid bod yn athro cymwysedig a gallai fod eisiau cymwysterau eraill ynglŷn â dewis gyrfaoedd, er enghraifft:

  • Cymhwyster Cyfarwyddyd Gyrfaoedd (Sefydliad Cyfarwyddyd Gyrfaoedd)
  • Gradd meistr ym maes cyfarwyddyd am yrfaoedd
  • CGC (lefel 4) ynglŷn â chynghori a chyfarwyddo

Gobeithion a chyfleoedd ar gyfer y dyfodol
Gallai fod modd cyrraedd swyddi uwch yn yr ysgol megis pennaeth adran, dirprwy brifathro neu brifathro.  Gallai fod cyfleoedd i athro a chanddo brofiad perthnasol symud i rolau eraill ym maes addysg a'r gwasanaethau i blant megis lles addysg, gwaith ieuenctid a gwaith cymdeithasol.

Rhagor o wybodaeth a gwasanaethau
Cymdeithas Addysg a Chyfarwyddyd am Yrfaoedd: www.agcas.org.uk
Sefydliad Datblygu Gyrfaoedd: www.icg-uk.org
Swyddi ym maes addysg: www.eteach.com
Rhwydwaith Sefydliadau Hyfforddi Awdurdodau Lleol a Rhanbarthol Ewrop: www.ento.org

Gallai fod rhagor o wybodaeth ar wefan Gyrfaoedd Cymru (www.careerswales.com/), yn llyfrgell eich bro neu yn swyddfa/llyfrgell gyrfaoedd eich ysgol.

Related Links