Cyflwyniad
Mae gan adrannau gwasanaethau amgylcheddol o fewn cynghorau lleol
ystod o gyfrifoldebau gan gynnwys tai, diogelwch bwyd, diogelu'r
amgylchedd, iechyd a diogelwch galwedigaethol ac iechyd y cyhoedd.
Mae swyddogion gorfodaeth yn gweithio ochr yn ochr â ymarferwyr
iechyd yr amgylchedd proffesiynol a chymwys yn ymchwilio i
droseddau sy'n ymwneud â phob maes o ddeddfwriaeth
amgylcheddol.
Amgylchedd Gwaith
Mae swyddogion gorfodaeth yn treulio rhywfaint o'u hamser yn y
swyddfa, ond maent yn treulio cyfran fawr o'u hamser yn gwneud
ymweliadau. Efallai bydd yn rhaid iddynt ymweld â mannau annymunol
a allai fod yn beryglus. Pan fo angen, maent yn gwisgo dillad
amddiffynnol. Gallant hefyd yn treulio amser yn y llys fo
erlyniadau'n digwydd.
Gweithgareddau dyddiol
Gall swyddogion gorfodaeth ymdrin â sawl agwedd o waith adran
iechyd yr amgylchedd neu gallant weithio mewn meysydd arbenigol
iawn. Mae rhai, er enghraifft, â chymwysterau lefel uchel mewn
acwsteg neu lygredd yr aer ac yn arbenigwr yn yr un maes hwnnw. Mae
swyddogion gorfodaeth yn derbyn ac yn ymchwilio i gwynion ac yn
cynnal ymweliadau er mwyn penderfynu a oes cyfiawnhad i'r gŵyn.
Efallai byddant yn gwneud rhai ymweliadau mewn ymateb i adroddiad
gan dechnegydd sydd wedi gwneud archwiliad rheolaidd a chyfeirio'r
broblem iddyn nhw. Mae llawer o'r ymweliadau'n cael eu gwneud mewn
ymateb i gwynion oddi wrth breswylwyr lleol. Gallai'r ymweliadau
gynnwys ymchwilio i ystod eang o faterion gan gynnwys cŵn yn
baeddu, tipio anghyfreithlon, cymdogion swnllyd, cerbydau wedi'u
gadael, sbwriel, graffiti, masnachu anghyfreithlon ar y stryd neu
safleoedd a ddefnyddir yn anghyfreithlon gan deithwyr.
Pan fo swyddog gorfodaeth wedi archwilio'r sefyllfa, mae'n rhaid
iddynt wedyn ganfod pwy sy'n gyfrifol am y broblem. Weithiau, gall
hyn fod yn amlwg; weithiau maent yn ymgymryd â gwaith ditectif.
Efallai byddant yn cyfweld cymdogion ac aelodau o'r cyhoedd i
geisio darganfod ci pwy sy'n gyfrifol am faeddu palmentydd er
enghraifft, neu pwy sydd wedi gludo posteri i fyny yn
anghyfreithlon. Yna mae'n rhaid iddynt weld y drosedd yn cael ei
chyflawni a'u llygaid eu hunain yn hytrach na dibynnu ar air rhywun
arall yn unig. Mae'n rhaid i swyddogion gorfodaeth yn aml gysylltu
â chydweithwyr mewn adrannau eraill y cyngor neu gydag asiantaethau
eraill. Pe bai cerbyd wedi'i adael, byddai'n rhaid iddynt gysylltu
â'r heddlu i sefydlu pwy yw'r perchennog. Os yw tir yn cael ei
ddefnyddio ar gyfer dympio anghyfreithlon, byddant yn cysylltu â'r
adran gofrestrfa tir i ddarganfod pwy sy'n berchen ar y tir.
Pan fyddant yn gwybod pwy sy'n gyfrifol, yn gyntaf mae
swyddogion gorfodaeth yn rhoi rhybudd ac yn gofyn i'r tramgwyddwr
unioni'r mater. Os bydd hyn yn cael ei anwybyddu, maent yn cyflwyno
gorchymyn gorfod cyfreithiol - ac fel y dewis olaf, maent yn
argymell i'w uwch reolwr ofyn am erlyniad. Os yw'r cyngor yn mynd
â'r troseddwr i'r llys, mae swyddogion yn paratoi'r dystiolaeth ar
gyfer adran gyfreithiol y cyngor. Efallai byddant hefyd yn
ymddangos fel tystion arbenigol.
Sgiliau a Diddordebau
Mae angen i swyddogion gorfodaeth fod yn:
- berswadiol, gyda sgiliau cyfathrebu rhagorol,
- yn chwilfrydig gyda sylw da i fanylion,
- ysgrifennu adroddiadau da,
- gallu gweithio'n dda dan bwysau,
- gallu gweithio'n dda mewn tîm ac ar eich liwt eich hun,
- gallu dangos gwybodaeth dda o faterion technegol ac
ymwybyddiaeth o ddeddfwriaeth amgylcheddol.
Gofynion Mynediad
Mae'r rhain yn amrywio'n sylweddol yn unol ag os yw'r cynghorau
sy'n cyflogi yn graddio'r gwaith ar lefel technegydd neu
broffesiynol. Mae rhai cynghorau yn disgwyl cymwysterau ar lefel
genedlaethol neu genedlaethol uwch mewn gwyddoniaeth bwyd,
gwyddorau biolegol, gwyddor amgylcheddol a phynciau perthnasol
eraill. Mae eraill yn gofyn am raddau. Yn aml, mae profiad
gorfodaeth blaenorol yn ddefnyddiol.
Rhagolygon a chyfleoedd y dyfodol
Efallai bydd cyfleoedd i ennill cymwysterau proffesiynol wrth
weithio a symud i rôl swyddog iechyd yr amgylchedd. Efallai hefyd
bydd lle i ddatblygu mewn gorfodaeth o fewn meysydd eraill y
gwasanaethau amgylcheddol, megis safonau masnach neu gynllunio.
Mwy o Wybodaeth a Gwasanaethau
Gorfodi Sifil Cymdeithas www.civea.co.uk
Gwybodaeth gyrfaoedd iechyd yr amgylchedd www.ehcareers.org
Sefydliad Diogelwch Galwedigaethol ac Iechyd y www.iosh.co.uk
Y Gymdeithas Frenhinol er Hybu Iechyd www.rsph.org
Mae Gyrfa Cymru wedi cynhyrchu erthygl Sbotolau ar yrfaoedd mewn
bwyd a ffermio: https://www.careerswales.com/cy/golwg-ar-fwyd-a-ffermio/
Mae modd cael rhagor o wybodaeth am y maes hwn trwy wefan
Gyrfaoedd Cymru (www.careerswales.com/) y
llyfrgell leol, swyddfa gyrfaoedd eich bro neu lyfrgell eich
ysgol.