Cyflwyniad
Mae rheolwyr tai'n gyfrifol am oruchwylio timau materion tai'r
cynghorau bob dydd. Bydd eu cyfrifoldebau'n amrywio o'r naill
gyngor i'r llall ond dyma'r rhai arferol:
- asesu anghenion pobl ddigartref a thenantiaid y cyngor i ofalu
bod cartrefi'n cael eu dyrannu'n ddiymdroi yn ôl polisi'r
cyngor;
- llunio polisïau tai'r ardal a gofalu eu bod yn cael eu
defnyddio mewn modd teg ac ystyriol i roi gwasanaeth effeithlon a
thringar;
- trin a thrafod cartrefi gwag, rhoi tai ar osod ac ailgartrefu
tenantiaid cyfredol;
- rheoli tai a gofalu eu bod mewn cyflwr da gan nodi problemau ac
atebion a chynnal rhaglenni atgyweirio'n effeithiol;
- trefnu i renti gael eu casglu ac ymdopi ag ôl-ddyledion;
- meithrin perthynas â'r trigolion a chydweithio â nhw i wella'r
amgylchedd;
- gofalu bod tenantiaid yn cadw at gytundebau, gan gynnwys
paratoi amryw adroddiadau a bod yn bresennol yn y llys lle bo
angen;
- penodi, goruchwylio, hyfforddi a datblygu staff;
- prosesu ceisiadau am brynu tai yn ôl ffurflenni a gweithdrefnau
statudol.
Mae rheolwyr tai'n arwain tîm ac ynddo gynorthwywyr a swyddogion
tai allai weithio mewn nifer o gymdogaethau. Bydd ehangder y
tîm yn dibynnu ar ehangder y cyngor yn ogystal â'r pwyslais ar
faterion tai yn yr ardal.
Amgylchiadau'r gwaith
Mae rheolwyr tai'n gweithio mewn swyddfa gan amlaf, er bod angen
ymweld â thai a thenantiaid y cyngor yn aml. 37 awr yw'r
wythnos safonol (yn ôl trefn oriau hyblyg, gan amlaf) a bydd peth
gwaith y tu allan i oriau'r swyddfa, yn ôl pob tebyg.
Gweithgareddau beunyddiol
Mae rheoli staff yn rhan bwysig o'r rôl hon. Gallai rheolwr
tai fod yn gyfrifol am wyth gweithiwr neu ragor - gan ofalu eu bod
wedi'u trefnu i weithio mor effeithlon ag y bo modd fel y bydd y
tenantiaid yn cael gwasanaeth rhagorol ac y bydd y trethdalwyr yn
cael gwerth eu harian. Hanfod y gwaith yw goruchwylio a
monitro staff, adolygu eu cynnydd, awgrymu ffyrdd o weithio'n well
ac ystyried eu hawgrymiadau nhw. Mae'n bwysig cynnwys
tenantiaid yn y penderfyniadau ynglŷn â ble byddan nhw byw - nid
dim ond y tŷ, ond yr ystâd hefyd. Mae'n hanfodol meithrin
perthynas dda â phobl o bob cefndir. Gallai rheolwr tai
gymryd rhan mewn cyfarfodydd yn y gymuned - naill ai gyda gweithwyr
eraill neu ar ei ben ei hun. Ar ben hynny, mae'n debygol y
bydd yn cydweithio ag arweinyddion y gymuned i wella byd y
tenantiaid. Mae rheolwyr tai yn ymwneud â llunio
strategaethau tai ar y cyd â chynghorwyr, aelodau o'r Cynulliad,
swyddogion yn amryw adrannau'r cyngor a chynrychiolwyr
cymunedau. Fe fyddai gweinyddu'n mynnu rhan sylweddol o'u
hamser, gan gynnwys:
- ymateb yn brydlon i ymholiadau tenantiaid, cynghorwyr a phobl
eraill;
- monitro cyllideb y tai - gan gadw llygad ar y gwariant a'i
newid lle bo angen.
Dyma gyfrifoldebau eraill:
- monitro proses dyrannu gwaith ymhlith contractwyr;
- gofalu bod contractwyr yn gweithio yn ôl safonau, prisiau ac
amserlenni sydd wedi'u pennu;
- awdurdodi rhybuddion ailfeddiannu;
- cydweithio â chyrff allanol megis yr heddlu a'r gwasanaethau
cymdeithasol.
Medrau a diddordebau
Mae angen y canlynol:
- medrau cyfathrebu da (ar lafar ac ar bapur) i esbonio
gwybodaeth i amryw bobl megis cynghorwyr, tenantiaid a thîm
materion tai'r cyngor;
- medrau trafod telerau - gallu lleddfu argyfwng heb gynhyrfu
mewn sefyllfa anodd;
- medrau trefnu a hyblygrwydd - cynllunio a blaenoriaethu gwaith
yn ôl amserlenni;
- medrau arwain - gallu ysgogi pobl;
- gallu gweithio a phenderfynu o'ch pen a'ch pastwn eich
hun;
- medrau dadansoddi a datrys problemau;
- gallu trin a thrafod cyfrifiaduron ar gyfer llunio adroddiadau
ac ati;
- rhifedd cryf a'r gallu i drin a thrafod sustemau ariannol;
- gwybod gofynion y gyfraith ynglŷn â thai ac adeiladu yn ogystal
â pholisïau perthnasol Llywodraeth Cymru.
Byddai trwydded yrru o fantais, hefyd.
Meini prawf derbyn
Mae angen o leiaf dair blynedd (pum mlynedd fyddai orau) o brofiad
yn gynorthwywr i fod yn rheolwr. Mae gan y rhan fwyaf o
reolwyr tai Uwch Dystysgrif Genedlaethol, Uwch Ddiploma
Genedlaethol, gradd mewn pynciau megis tai, astudiaethau busnes a
gweinyddu neu un o gymwysterau priodol Sefydliad Breiniol
Tai. Mae rhai rheolwyr yn dechrau'n ôl-raddedigion o dan
hyfforddiant ac yn astudio ar gyfer cymwysterau yn eu hamser
rhydd.
Mae nifer o bobl yn dechrau yn y maes yn syth ar ôl gadael yr
ysgol, fodd bynnag. I wneud hynny, byddai angen o leiaf
bedair TGAU (A*-C) gan gynnwys mathemateg a Chymraeg neu
Saesneg. Mae modd astudio wedyn ar gyfer cymwysterau
Sefydliad Breiniol Tai a chymwysterau galwedigaethol cenedlaethol
ym maes tai hyd at lefel 4. Gyda digon o brofiad a
chymwysterau, mae modd i gynorthwywr gael ei ddyrchafu'n swyddog
tai a, maes o law, yn rheolwr tai.
Gobeithion a chyfleoedd yn y dyfodol
Mae modd cael eich dyrchafu yn yr un adran weithiau trwy
ganolbwyntio ar agwedd wahanol ym maes tai. Gallai fod yn
bosibl symud i awdurdod arall i gael dyrchafiad, hefyd.
Rhagor o wybodaeth a gwasanaethau
Asset Skills www.assetskills.org
Cymdeithas Rheolwyr Tai Ymddeol: www.arhm.org
Sefydliad Breiniol Tai: www.cih.org
Asiantaeth Cartrefi a Chymunedau: www.homesandcommunities.co.uk
Cewch chi ragor o wybodaeth am y maes hwn trwy gysylltu â
Gyrfaoedd Cymru (www.careerswales.com/), y
llyfrgell gyhoeddus, swyddfa'r gyrfaoedd neu lyfrgell gyrfaoedd
eich ysgol.