Cyflwyniad
Mae gan Gynghorau ddyletswyddau y mae'n rhaid iddynt eu cyflawni
dan y gyfraith. Maent hefyd yn prynu symiau mawr o
gyflenwadau ac offer ac yn defnyddio llawer o gontractau i gyflawni
gwaith. At hynny, maen nhw'n gyflogwyr sydd â rhwymedigaethau
dan gyfreithiau iechyd a diogelwch a chyfreithiau cyflogaeth.
Mae gan bob cyngor adran gyfreithiol sy'n cynghori rheolwyr ac
aelodau etholedig ar faterion cyfreithiol. Mae cynorthwywyr
cyfreithiol yn cynnig cymorth gweinyddol ar gyfer y gwaith hwn.
Amgylchedd Gwaith
Mae cynorthwywyr cyfreithiol wedi'u lleoli mewn swyddfeydd yn
bennaf, ond o bryd i'w gilydd byddant yn mynychu cyfarfodydd mewn
adrannau eraill neu'r llys. Fel arfer maent yn gweithio
wythnos 37 awr, ond mae gwaith rhan amser a chyfleoedd rhannu
swyddi hefyd ar gael.
Gweithgareddau Dyddiol
Mae cynorthwywyr cyfreithiol yn cynnig cymorth i gyfreithwyr mewn
nifer o feysydd gwahanol o'r gyfraith yn ymwneud ag, er enghraifft,
priffyrdd, tai, cynllunio neu wasanaethau cymdeithasol. Fel
arfer mae dyletswyddau cynorthwywyr cyfreithiol yn cynnwys:
- dyletswyddau gweinyddol cyffredinol fel ffeilio, ateb y ffôn a
mewnbynnu data i gyfrifiaduron;
- helpu i ddrafftio dogfennau cyfreithiol;
- llunio contractau ar gyfer gwaith i'w gyflawni gan gontractwyr
allanol;
- helpu i baratoi gorchmynion cadw coed, gorchmynion rheoli
traffig, gorchmynion troi allan o dai, neu orchmynion creu llwybrau
cerdded a dargyfeiriadau;
- paratoi gwybodaeth a'i hanfon i staff y Llys Sirol os yw'r
cyngor yn bwriadu erlyn rhywun am beidio â thalu dyledion (megis
ôl-ddyledion rhent);
- mynychu Llysoedd yr Ynadon i gynorthwyo cyfreithwyr drwy drefnu
eu gwaith papur a chymryd nodiadau;
- cysylltu â chleientiaid a sicrhau lefel dda o ofal
cwsmeriaid;
- rhoi cyngor i adrannau eraill y cyngor ar faterion cyfreithiol
yn ymwneud â'u maes gwaith;
- sicrhau eu bod yn gwybod am ddatblygiadau cyfreithiol
newydd.
Sgiliau a Galluoedd
Mae angen i gynorthwywyr cyfreithiol:
- feddu ar wybodaeth am agweddau penodol ar y gyfraith;
- deall cyfrifiaduron a meddu ar sgiliau ymchwil da;
- bod yn drefnus;
- gweithio'n fanwl gywir;
- gallu gweithio'n effeithiol mewn tîm ac ar eu liwt eu
hunain;
- gallu cyfathrebu, wyneb yn wyneb ac yn ysgrifenedig;
- gallu cyflwyno a siarad yn gyhoeddus.
Gofynion Mynediad
Mae'r rhan fwyaf o gynghorau yn gofyn am o leiaf 4 TGAU/Gradd
Safonol neu gymwysterau cyfatebol (A*-C/1-3) gan gynnwys Saesneg a
Mathemateg, ond mae gan lawer gymwysterau uwch, gan gynnwys Lefelau
A a graddau o bryd i'w gilydd. Bydd angen rhywfaint o brofiad
o weithio mewn rôl cymorth gweinyddol, o bosibl mewn maes
cyfreithiol, ond nid yw hyn yn hanfodol. Gall rhai cynghorau ofyn
am o leiaf flwyddyn o brofiad yn ogystal â Rhan I o gymhwyster
CILEX. Fel arfer anogir cynorthwywyr cyfreithiol i astudio am
gymhwyster paragyfreithiol proffesiynol drwy Sefydliad y
Gweithredwyr Cyfreithiol (CILEX).
Cyfleoedd yn y Dyfodol
Gall cynorthwywyr cyfreithiol gael cyfle i arbenigo mewn un maes
o'r gyfraith. Ceir cyfleoedd am ddyrchafiad i swydd uwch
gynorthwy-ydd cyfreithiol, sy'n cynnwys mwy o gyfrifoldeb a
goruchwylio aelodau o staff ar lefel is. Gall cynorthwywyr
cyfreithiol sy'n cymhwyso drwy Sefydliad y Gweithredwyr Cyfreithiol
gyflawni hyfforddiant pellach i fod yn gyfreithwyr.
Rhagor o Wybodaeth a Gwasanaethau
Sefydliad Siartredig y Gweithredwyr Cyfreithiol www.cilex.org.uk
Sefydliad y Gweithwyr Paragyfreithiol www.theiop.org
Cymdeithas Genedlaethol y Gweithwyr Paragyfreithiol Trwyddedig www.nationalparalegals.co.uk
Cyfreithwyr mewn Llywodraeth Leol www.slgov.org.uk
Cymdeithas y Gyfraith www.lawsociety.org.uk
Gallwch gael rhagor o wybodaeth am y maes gwaith hwn drwy Yrfa
Cymru (www.gyrfacymru.com)
neu yn eich llyfrgell leol, swyddfa gyrfaoedd neu lyfrgell
gyrfaoedd eich ysgol.