Cyflwyniad
Prif bwrpas cynllunio gwlad a thref yw gwneud y defnydd gorau o
dir ac adnoddau naturiol tra'n sicrhau cadwraeth yr
amgylchedd. Mae tua 10,000 o gynllunwyr wedi eu cyflogi ym
maes llywodraeth leol yn y Deyrnas Unedig ar hyn o bryd. Maen nhw
i'w cael mewn gwahanol fathau o gynghorau.
Amgylchedd Gwaith
Gwneir mwyafrif y gwaith mewn swyddfa. Mae peth teithio ledled
ardal y cyngor yn angenrheidiol i fynychu cyfarfodydd ac ymweld â
safleoedd.
Gweithgareddau dyddiol
Swyddogaeth y cynllunwyr yw sicrhau cydbwysedd rhwng y galw am dir
a'i ddefnydd. A ddylid datblygu tir ar gyfer tai, ffatrioedd,
parciau, ffyrdd neu ffermydd? Maen nhw'n ymgynghori â gwahanol
gyrff â diddordeb ac yn gwneud argymhellion i'r pwyllgor cynllunio.
Bydd cynllunwyr yn gweithio ar lefel sirol yn cynhyrchu
Cynllun Datblygu sy'n amlinellu'r blaenoriaethau datblygu,
cadwraeth a gwella. Mae'r ddogfen hon yn cael ei llunio ar ôl
gwaith ymchwil i ystod o faterion yn ymwneud ag anghenion tai,
diwydiant, yr amgylchedd ac ecoleg ac mae'n nodi'r polisïau
strategol a'r cynigion.
Mae cynllunwyr a gyflogir gan gynghorau dosbarth yn datblygu
cynllun lleol manwl o hyn, gan ystyried pryderon a chyfyngiadau
lleol penodol. Bydd cynghorau unedol yn cynhyrchu 'cynllun datblygu
unedol', sy'n cyfuno'r swyddogaethau 'sirol' a 'dosbarth'.
Mae cynllunwyr yn edrych ar bob cais datblygu ac yn ystyried
goblygiadau'r cais. Lle bo newidiadau wedi'u cyflawni heb ganiatâd
gall cynllunwyr weithredu i orfodi canlyniad boddhaol.
Sgiliau a diddordebau
Mae angen i gynllunwyr feddu ar ddiddordeb yn yr amgylchedd ac
effeithiau datblygu ar fywydau pobl. Mae'n rhaid iddyn nhw fedru
cyfathrebu ag amrediad eang o bobl, yn ysgrifenedig ac ar lafar, yn
amrywio o aelodau etholedig, cydweithwyr proffesiynol (e.e.
penseiri, cyfreithwyr ac ati) a'r cyhoedd. Mae sgiliau trefnu a
gweinyddol da yn hanfodol hefyd, ynghyd â'r galluoedd i ddadansoddi
data a gwneud gwaith ymchwil.
Gofynion mynediad
Dim ond aelodau'r Sefydliad Brenhinol Cynllunio Trefol (Royal Town
Planning Institute - RTPI) sy'n medru disgrifio eu hunain fel
cynllunwyr tref siartredig. Er mwyn bod yn aelod o'r sefydliad hwn
mae'n rhaid i chi gyflawni cwrs israddedig neu ôl-raddedig neu
ddiploma wedi'i achredu gan RTPI, ynghyd â dwy flynedd o brofiad
ymarferol perthnasol.
Mae'r gofynon mynediad isafswm ar gyfer cyrsiau gradd gyntaf yn
cael eu pennu gan y Prifysgolion. Fel arfer 5 TGAU/Gradd Safonol
neu gymwysterau cyfatebol a 2 bwnc Safon Uwch/Gradd Uwch. Mae'r
pynciau a argymhellir yn cynnwys Saesneg, Mathemateg, Hanes,
Daearyddiaeth neu Ieithoedd Tramor Modern. Gall y
rhai â gradd sy'n ymwneud â chynllunio, megis pensaerniaeth,
daeareg, ecoleg, pensaerniaeth tirlun, ystadegau, economeg neu
gludiant, ddilyn hyn â chwrs amser llawn dwy flynedd o hyd neu gwrs
rhan amser tair blynedd o hyd sy'n rhoi cymhwystwr cynllunio
ôl-raddedig. Cynigir Diploma/MA ar y cyd trwy ddysgu o
bell hefyd. Cewch fanylion gan RTPI. Yn achos staff
cefnogi cynllunio mae'r hyfforddiant yn y gweithle yn arferol,
ynghyd ag astudio ar gyfer tystystgrif BTEC neu dystysgrif
Cenedlaethol Uwch mewn Cynllunio Gwlad a Thref neu NVQ Lefel 3
Cefnogi Cynllunio Tref. Y gofynion mynediad isafswm yw 4 TGAU/Gradd
Safonol (graddau A-C), yn cynnwys Mathemateg.
Rhagolygon a chyfleoedd yn y dyfodol
Cyflogir cynllunwyr ymhob awdurdod cynllunio lleol yn y Deyrnas
Unedig. Yn gyffredinol mae'r rhagolygon dyrchafiad yn dda, ond yn
aml mae'r parodrwydd i symud o gwmpas y wlad wrth i swyddi ddod yn
wag yn gwella hyn.
Rhagor o wybodaeth a gwasanaethau
Construction Skills www.citb.co.uk
Planning Officers Society www.planning officers.org.uk
Royal Town Planning Institute www.rtpi.org.uk
Mae modd cael rhagor o wybodaeth am y maes hwn trwy wefan
Gyrfaoedd Cymru (www.careerswales.com/), y
llyfrgell leol, swyddfa gyrfaoedd eich bro neu lyfrgell eich
ysgol.